ဧပြီ ၁၆၁၃
ဖိလစ်ဒီဘရစ်တို၏ ဘဝနိဂုံး
၁၆၁၃ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စစ်ဘုရင် ဖိလစ်ဒီဘရစ်တိုအဲနီကုတ် (Fillipe de Brito e Nicote, မြန်မာတို့က ငဇင်ကာဟု ခေါ်ကြသည်။) သည် သန်လျင်မြို့၌ တံကျင်ထိုးကာ ကွပ်မျက်ခံရသည်။ သူသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းသော ပေါ်တူဂီလူမျိုး စွန့်စားသူ ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က လစ်စ်ဘွန်မြို့ (Lisbon) ၌ ချို့ချို့တဲ့တဲ့ ကြီးပြင်းခဲ့ရသည်။ ရခိုင်ဘုရင်ထံတွင် ကြေးစားစစ်သည် အဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့ပြီး နောင်တွင် သန်လျင်ဘုရင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သူ၏ ရင်းနှီးသောမိတ်ဆွေ တစ်ဖြစ်လဲ မဟာမိတ်မှာ မြန်မာမင်းသား၊ စာဆိုနှင့် ပိုလိုကစားသမား ဖြစ်သော တောင်ငူဘုရင် နတ်ရှင်နောင် ဖြစ်သည်။ မြန်မာနှင့် အူရဒူ မွတ်ဆလင်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အင်းဝဘုရင် အနောက်ဘက်လွန်မင်း၏ တပ်များက သန်လျင်သို့ လာရောက်တိုက်ခိုက်သောအခါ သူတို့နှစ်ဦး အတူတကွ ပူးပေါင်း၍ ပေါ်တူဂီလူမျိုး၊ အာဖရိကန်လူမျိုး၊ မာလာဘာရီကျွန်းသားစသည့် လူမျိုး သောင်းပြောင်းထွေလာ ပါဝင်သောစစ်တပ်ဖြင့် ကြိုးစားခုခံခဲ့သည်။
နောက်ဆုံးတွင် ဒီဘရစ်တိုသည် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ယနေ့ခေတ် ရန်ကုန်မြို့မှ မိုင်အနည်းငယ်သာ လှမ်းသော ကုန်းကမူတစ်ခုပေါ်တွင် ကိုယ်လုံးတီး တံကျင်တင်ခံရလေသည်။ ဒီဘရစ်တိုသည် ပျက်စီးလေသော သူ အုပ်စိုးခဲ့ရာဒေသကို နာကျင်ပင်ပန်းဆင်းရဲစွာဖြင့် မျှော်ကြည့်ရင်း သုံးရက်တိုင်တိုင် အသက်ရှင်နေခဲ့သည်။ သူ၏ နောက်လိုက်နောက်ပါများသည် မူးမြစ်ဝှမ်းဒေသရှိ ဘရင်ဂျီ (အနောက်ဥရောပ) ရွာများသို့ ပို့ခံခဲ့ရသည်။ ဂျာဗားသွေးနှောကာ ချောမောလှပသော သူ၏ကြင်ယာ၊ ဂိုအာမြို့မှ ပေါ်တူဂီဘုရင်ခံ၏ တူမဖြစ်သူ ဒေါနာလွီဆာဒီဆယ်လ်ဒါနာ (Dona Luisa de Saldhana) မှာမူ အင်းဝနေပြည်တော်ရှိ ကျွန်ဈေးတွင် အရောင်းခံလိုက်ရလေသည်။
ပုံတွင် ကောင်းစားစဥ် အခါက ဆင်စီး၍ အချွေအရံများနှင့် လာနေသော ဒီဘရစ်တိုကို မြင်တွေ့နိုင်သည်။