Kinwun Mingyi
ကင်းဝန်မင်းကြီး
ကင်းဝန်မင်းကြီး ဦးကောင်း (၁၈၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက် - ၁၉၀၈ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃၀ ရက်)သည် ၁၈၇၀ ပြည့်နှစ်လွန်နှင့် ၁၈၈၀ အစောပိုင်းကာလ၌ မြန်မာပြည်၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပညာရှိ သုခမိန်တစ်ဦး သာမက သံတမန်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည့် ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် သမိုင်း၊ ဥပဒေသိပ္ပံနှင့် စာပေကျမ်းဂန်များစွာကို...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
ကင်းဝန်မင်းကြီးမှ ကလီမန့်ဝီလျံစ်ကို ပေးပို့သည့် ရှားပါးစာစောင်
ကလီမန့် ဝီလျံစ် (Clement Williams) သည် ၁၉ ရာစု မြန်မာ့သမိုင်းတွင် စိတ်ဝင်စားစရာ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူသည် ၁၈၅၈ ခုနှစ်က ဗြိတိသျှစစ်တပ်၏ လက်ထောက်ခွဲစိတ်ဆရာဝန် အဖြစ် မြန်မာပြည်ကို ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ နောင်တွင် မန္တလေး၌ (ဗြိတိသျှ) သံကိုယ်စားလှယ် ဖြစ်လာသည်။ မြန်မာစကားကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောဆိုတတ်ပြီး မင်းတုန်းမင်းက သဘောကျကာ မိတ်ဆွေဟုပင်...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
သံချက်ဝန်ဦးမြူ
ဤရှားရှားပါးပါး ဓါတ်ပုံတွင် သံချက်ဝန် ဦးမြူကို မြင်ရသည်။ သံချက်ဝန် ဦးမြူ (နောင်တွင် မင်းကြီးမင်းလှ မဟာစည်သူကျော် ဘွဲ့ခံ) သည် အဝနန်းတွင်းရှိ မှူးမတ်မျိုးနွယ် ရှေးမိသားစုတစ်ခုမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ပါရီမြို့တွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သော ပထမဦးဆုံး မြန်မာလူမျိုးများထဲမှ တစ်ယောက် ဖြစ်သည်။ ၁၈၆၈ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်ပြည် ဗဟိုဝိဇ္ဇာနှင့် ထုတ်လုပ်မှုကျောင်း (École Centrale des...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
ဥရောပသို့ ပထမဆုံး စေလွှတ်ခံရသည့် မြန်မာသံအဖွဲ့
ပူလောင်အိုက်စပ်သော မတ်လ မနက်ခင်းတစ်ခုတွင် မြန်မာပြည် ဒေါင်းအလံရော၊ ယူကေ ယူနီယံဂျက်အလံပါ လွှင့်ထူထားသော အက်စ်အက်စ် တနင်္သာရီ (SS Tenasserim) ရေနွေးငွေ့သင်္ဘောကြီးသည် ရန်ကုန်မြစ် အတိုင်း စုန်ဆင်းခဲ့ကာ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ အတွင်းသို့ ခုတ်မောင်းသွားခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က နောက်ဆုံးပေါ် နည်းပညာဖြင့် တည်ဆောက်ထားသော သင်္ဘောကြီးကို ဟန်ဒါဆင် ခရီးသည်တင် သင်္ဘောလိုင်း (the Henderson passenger...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
၁၈၇၅ ခုနှစ် ကင်းဝန်မင်းကြီး ကာလကတ္တားခရီးစဉ်
၁၈၇၅ ခုနှစ်က ကင်းဝန်မင်းကြီး ကာလကတ္တားမြို့သို့ သွားရောက်စဉ် ရိုက်ကူးခဲ့သည့် ရှားပါးဓာတ်ပုံ ဖြစ်သည်။ ထိုခရီးစဉ်သည် အင်္ဂလိပ်-မြန်မာဆက်ဆံရေးကို တစ်ကွေ့တစ်ပြောင်း ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ထိုခရီးစဉ်၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ အိန္ဒိယအင်ပါယာသို့ တိုင်းခန်းလှည့်လည်ရန် ရောက်ရှိနေသည့် (နောင်တွင် အက်ဒ်ဝါ့ဒ် ၇ ဘုရင် King Edward VII ဖြစ်လာမည့်) ဝေလမင်းသားနှင့် တွေ့ဆုံရန် ဖြစ်သည်။ ထိုခရီးစဉ်သည် ယိုယွင်းပျက်စီးလာနေသော...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
သီပေါမင်းလက်ထက် ရည်မှန်းချက်များ
ဤသည်မှာ ရှားရှားပါးပါး တွေ့ရသည့် ငယ်ရွယ်သေးသော သီပေါမင်းနှင့် စုဖုရားလတ်တို့၏ ဓါတ်ပုံ ဖြစ်သည်။ ၁၈၇၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် သီပေါမင်း နန်းတက်ခဲ့သည်။ အာဏာရခါစတွင် တိုင်းပြည်ကို အစွမ်းကုန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိုသည့် ကင်းဝန်မင်းကြီး ယောအတွင်းဝန်နှင့်တကွ ဥရောပတွင် ခေတ်မီပညာများ သင်ကြားလာကြသူများက ဦးဆောင်ခဲ့ကြပြီး အများက အလွယ်တကူ ယုံကြည်နေကြသလို အားနည်းသည့်အစိုးရ မဟုတ်ခဲ့ပါ။ ထိုစဉ်က သီပေါမင်း...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
ကျောက်မြောင်းမြို့စား၏ ဆင်းမလားခရီးစဉ်
၁၈၈၂ ခုနှစ်က ယခုကဲ့သို့သော ရက်သတ္တပတ်တွင် ဆော်ဘွန်းမြို့ (Sorbonne) တွင် ပညာသင်ယူခဲ့သော ကျောက်မြောင်းမြို့စားသည် အိန္ဒိယဘုရင်ခံ လော့ဒ်ရစ်ပွန် (Lord Ripon) နှင့် ဆွေးနွေးရန် ဆင်းမလားမြို့ (Simla) သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ စစ်မဖြစ်ရေး အတွက် နောက်ဆုံးကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု ဖြစ်ပြီး များမကြာခင်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာတော့မည့် မြန်မာပြည်တစ်ခုလုံး သိမ်းပိုက်ခံရခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
စစ်ဖြစ်စေခဲ့သော ရာဇသံ
၁၈၈၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် အိန္ဒိယဘုရင်ခံ လော့ဒ်ဒက်ဖရင် (Lord Dufferin) သည် မြန်မာပြည်၏ နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေးများကို ဗြိတိသျှအိန္ဒိယ အင်ပါယာကသာ အမြဲတမ်း ကိုင်တွယ်သွားမည်ဟု ရာဇသံကို သီပေါမင်း အစိုးရထံ ပေးပို့ခဲ့သည်။ တရားဝင်အားဖြင့် ဘုံဘေဘားမား ကုမ္ပဏီ အငြင်းပွားမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက် အဖြစ် ထိုရာဇသံကို...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
မြန်မာပြည် ဗြိတိသျှလက်အောက် ကျရောက်သွားပြီးနောက်
၁၈၈၃ မှ ၁၈၈၅ ခုနှစ် အထိ ဘုရင့်အနီးမှ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လိုလားသော ကင်းဝန်မင်းကြီး ဦးဆောင်သည့် ယောအတွင်းဝန်၊ ဝက်မစွပ်ဝန်ထောက် စသည့် အမတ်များသည် ဘုရင့်အာဏာ တည်တံ့ရေး အတွက် လိုအပ်သည်ဟု ယင်းတို့ ယုံကြည်ထားသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု လုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်အောင် အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ခဲ့ကြချေ။ နန်းတွင်းနှင့် တပ်မတော်တွင်းရှိ ရှေးရိုးစွဲအဖွဲ့များက အဆိုပြုထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်