ကုန်းဘောင်ခေတ်နှောင်း မြန်မာနှင့် အင်္ဂလိပ်စစ်ပွဲများ (အေဒီ ၁၈၂၄ - ၁၈၈၅)
မြန်မာပြည်၏ နောက်ဆုံးသော မင်းဆက်တွင် တိုင်းပြည်သည် အကျယ်ပြန့်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယနေ့ခေတ် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ဒေသများမှသည် ယနေ့ခေတ် လာအိုနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံတို့ အထိ ကျယ်ပြန့်ခဲ့သည်။ ၁၈ ရာစုနှင့် ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းများက ကုန်းဘောင်မင်း အဆက်ဆက် လက်ထက်များ၌ ယနေ့ခေတ်တွင် "ရိုးရာ" ဟု သတ်မှတ်ကြသည့် အနုပညာနှင့် ဗိသုကာလက်ရာများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ အရှေ့အရပ်ရှိ ရှမ်းပြည်တွင် စော်ဘွားများက မိမိတို့၏ နယ်အသီးသီးကို အုပ်ချုပ်ကြပြီး ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းဒေသရော၊ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်တို့နှင့်ပါ ချိတ်ဆက်မှုများ ရှိခဲ့သည်။
သို့သော် ၁၉ ရာစုနှစ် အလယ်ပိုင်းတွင်မူ ဗြိတိသျှအိန္ဒိယပြည်နှင့် အကြိမ်ကြိမ် စစ်ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အဆုံးတွင် မြန်မာပြည် ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ တိုင်းတပါး၏ ကျူးကျော်ထိပါးမှုကို ရင်ဆိုင်နေရစဉ်တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် ခေတ်မီတိုးတက်ရေး အတွက် အရေးတကြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း ဗြိတိသျှတို့ တိုင်းပြည်ကို သိမ်းပိုက်လိုက်သောအခါ ထိုအားထုတ်မှုများ အဆုံးသတ်သွားခဲ့ရသည်။
ဤအပိုင်းတွင် ကုန်းဘောင်ခေတ်မှ စတင်၍ ယနေ့တိုင် တည်မြဲနေသည့် ရိုးရာဓလေ့များ အပြင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကာလမှ မေ့လျော့နေကြသည့် ဇာတ်ကြောင်းများ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ကိုလိုနီ အုပ်ချုပ်ရေးသို့ ကျရောက်သွားပုံများကို ဖော်ပြထားသည်။
Historic Photos
Historic Events
၁၈၇၅ ခုနှစ် ကင်းဝန်မင်းကြီး ကာလကတ္တားခရီးစဉ်
၁၈၇၅ ခုနှစ်က ကင်းဝန်မင်းကြီး ကာလကတ္တားမြို့သို့ သွားရောက်စဉ် ရိုက်ကူးခဲ့သည့် ရှားပါးဓာတ်ပုံ ဖြစ်သည်။ ထိုခရီးစဉ်သည် အင်္ဂလိပ်-မြန်မာဆက်ဆံရေးကို တစ်ကွေ့တစ်ပြောင်း ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ထိုခရီးစဉ်၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ အိန္ဒိယအင်ပါယာသို့ တိုင်းခန်းလှည့်လည်ရန် ရောက်ရှိနေသည့် (နောင်တွင် အက်ဒ်ဝါ့ဒ် ၇ ဘုရင် King Edward VII ဖြစ်လာမည့်) ဝေလမင်းသားနှင့် တွေ့ဆုံရန် ဖြစ်သည်။ ထိုခရီးစဉ်သည် ယိုယွင်းပျက်စီးလာနေသော...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
သံချက်ဝန်ဦးမြူ
ဤရှားရှားပါးပါး ဓါတ်ပုံတွင် သံချက်ဝန် ဦးမြူကို မြင်ရသည်။ သံချက်ဝန် ဦးမြူ (နောင်တွင် မင်းကြီးမင်းလှ မဟာစည်သူကျော် ဘွဲ့ခံ) သည် အဝနန်းတွင်းရှိ မှူးမတ်မျိုးနွယ် ရှေးမိသားစုတစ်ခုမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ပါရီမြို့တွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သော ပထမဦးဆုံး မြန်မာလူမျိုးများထဲမှ တစ်ယောက် ဖြစ်သည်။ ၁၈၆၈ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်ပြည် ဗဟိုဝိဇ္ဇာနှင့် ထုတ်လုပ်မှုကျောင်း (École Centrale des...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
၁၈၅၄ ခုနှစ်က ကာလကတ္တားမြို့ရောက် မကွေးမြို့စားနှင့် ဆာအာသာဖယ်ယာ
ပုံမှာ ၁၈၅၄ ခုနှစ်က ကာလကတ္တားမြို့၌ ဆာအာသာဖယ်ယာနှင့် မကွေးမြို့စား တွေ့ဆုံနေပုံကို ရေးဆွဲထားသော ရေဆေးပန်းချီ ဖြစ်သည်။ မင်းတုန်းမင်းကြီး (၁၈၅၂-၁၈၅၃ ခုနှစ်) သည် နန်းတက်ခါစ အစောပိုင်းကာလများက ဒုတိယ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာစစ် အတွင်း၌ သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရသော အောက်မြန်မာပြည်ကို ဗြိတိသျှတို့ထံမှ ပြန်လည်ရယူရန် အစွမ်းကုန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ၁၈၅၄ ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းကြီးသည် သူ၏ သြဇာအာဏာကြီးသော ဝန်ကြီးများထဲမှ...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
ပြင်သစ်ပြည်သို့ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် စေလွှတ်ခံရသော မြန်မာသံအဖွဲ့
၁၈၇၁ ခုနှစ်က ကင်းဝန်မင်းကြီး ဦးဆောင်သည့် သံအဖွဲ့သည် ပြင်သစ်ပြည်သို့ ပထမဦးဆုံးအကြိမ် စေလွှတ်ခံရသော မြန်မာသံအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။ မြန်မာတို့သည် ဥရောပတိုက်ရှိ အခြားသော အင်အားကြီးမျာနှင့် ပေါင်းသင်းနိုင်သည်ကို ဗြိတိသျှတို့အား ပြလို၍ သွားရောက်သည့် ခရီးစဥ် ဖြစ်သည်။ ထိုခရီးစဉ် အတွင်း ကင်းဝန်မင်းကြီးနှင့် အဖွဲ့သည် လုဗ်ပြတိုက် (Louvre) ၌ အီဂျစ်မမ်မီရုပ်အလောင်းများကို ကြည့်ရှုခြင်း၊ နပိုလီယံ၏...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
သီပေါမင်း၏ ဒုတိယသမီးတော်
သီပေါမင်း၏ ဒုတိယသမီးတော် မင်းသမီး အရှင်ထိပ်စုမြတ်ဖုရားလတ် သည် မိဘနှစ်ပါး ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရသည့် ၁၈၈၅ ခုနှစ်တွင် အသက် ၂ နှစ် အရွယ်သာ ရှိသေးသည်။ ၁၉၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် သူသည် ရတနာပုံနန်းတွင်း အမှုထမ်းမျိုးရိုးမှ လာသော ဦးခင်မောင်လတ်ဆိုသူနှင့် ခိုးရာလိုက်ပြေးကာ အိမ်ထောင်ကျခဲ့သည်။ ယင်းတို့နှစ်ဦးသည် ဟိမဝန္တာတောင်ခြေ၊ ဒါဂျီလင်းမြို့ (Darjeeling) အနီးရှိ ကလင်ပုံမြို့...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
ကနောင်မင်းသားကြီး လုပ်ကြံခံရမှု
၁၈၆၆ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် ကနောင်မင်းသားကြီး လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် မြန်မာ့သမိုင်း လမ်းကြောင်းသည်လည်း ထာဝရ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ကနောင်မင်းသားကြီးသည် အိမ်ရှေ့စံမင်းသား ဖြစ်သည်။ မင်းတုန်းမင်းကြီး၏ ညီတော်ရင်း ဖြစ်ပြီး အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် အတူယှဉ်တွဲ ဆောင်ရွက်နေသူ ဖြစ်သည်။ မင်းတုန်းမင်းနှင့် ကနောင်မင်းသားကြီးတို့ နှစ်ဦးသား လက်တွဲကာ တိုင်းပြည်၏ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်ကို ပြောင်းလဲပစ်ရန်၊ စီးပွားရေးစနစ် ဖွံ့ဖြိုးလာရန်၊ မိမိတို့၏ လွတ်လပ်ရေး...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ အစောဆုံး ပညာတော်သင်သွားခဲ့သော မြန်မာကျောင်းသား တစ်ဦး
ဤသည်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ အစောဆုံး ပညာတော်သင်သွားရသော မြန်မာကျောင်းသားများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည့် ကိုလိုင်ရာ (Kolia San Thabue)၏ ဓာတ်ပုံ ဖြစ်သည်။ သူသည် ပုသိမ်မြို့မှ ပိုးကရင်လူမျိုး ဖြစ်သည်။ ၁၈၇၀ ပြည့်နှစ် နှောင်းပိုင်းတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး မစ်ရှီဂန်ပြည်နယ်ကောလိပ် (Michigan College - ယခု တက္ကသိုလ်) သို့ မတက်ရောက်မီ ချီကာဂိုတက္ကသိုလ်...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
"အမိကလေး"
၁၈၅၅ ခုနှစ်က ဗြိတိသျှလူမျိုး ကိုးလ်စ်ဝါ့သီဂရန့် (Colesworthy Grant) က ရေးဆွဲခဲ့သော “အမိကလေး” ၏ ရေဆေးပန်းချီ ဖြစ်သည်။ အမိကလေးသည် ပြည်မြို့ စစ်ကဲကြီး (မြန်မာဘုရင်များ လက်ထက်က တပ်တစ်စု၏ ဒုတိယခေါင်းဆောင်) ၏ သမီးငယ် ဖြစ်သည်။ ကိုးလ်စ်ဝါ့သီဂရန့်သည် ၁၈၅၅ ခုနှစ်က အမရပူရ နေပြည်တော်နှင့် မင်းတုန်းမင်း၏ နန်းတော်သို့ ရောက်ရှိလာသော...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
မင်းတုန်းမင်းကြီး၏ အသည်းကျော် သမီးတော် နောင်မွန်မင်းသမီး
နတ်မောက် နောင်မွန်မင်းသမီးသည် မင်းတုန်းမင်းနှင့် သရစိမ်းမိဖုရားတို့၏ သမီးတော် တစ်ပါး ဖြစ်သည်။ သီရိသုမလ္လာဒေဝီဘွဲ့ အပ်နှင်းခံရကာ နောင်တွင် သီရိပဒုမ္မာဒေဝီဘွဲ့ ချီးမြှောက်ခံရသည်။။ ၁၈၅၉ ခုနှစ် မန္တလေးနန်းတော်တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ကိုလိုနီခေတ်အတွင်း ရန်ကုန်မြို့တွင် ကံကုန်ခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ မင်းသမီး အသက် ၂၀ ကျော်အရွယ် ၁၈၈၀ ပြည့်နှစ် အစောပိုင်းကာလတွင် မန္တလေးနန်းတော်၌ ရိုက်ကူးထားသောပုံဖြစ်သည်။
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်
ကင်းဝန်မင်းကြီး
ကင်းဝန်မင်းကြီး ဦးကောင်း (၁၈၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက် - ၁၉၀၈ ခုနှစ် ဇွန်လ ၃၀ ရက်)သည် ၁၈၇၀ ပြည့်နှစ်လွန်နှင့် ၁၈၈၀ အစောပိုင်းကာလ၌ မြန်မာပြည်၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပညာရှိ သုခမိန်တစ်ဦး သာမက သံတမန်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည့် ကင်းဝန်မင်းကြီးသည် သမိုင်း၊ ဥပဒေသိပ္ပံနှင့် စာပေကျမ်းဂန်များစွာကို...
အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန်